Waarom caloriewaarde op etiket vaak hoger is dan werkelijke waarde

Waarom caloriewaarde op etiket vaak hoger is dan werkelijke waarde.3310169

De manier om calorieën te meten, zou oud en onnauwkeurig zijn. Voordeel: etiketten overschatten de caloriewaarde flink.tabel-haver

Een mueslireep heeft er 250, een banaan 105 en een kleine biefstuk 195. De precieze cijfers doen vermoeden dat het hardcorewetenschap is, dat meten van het aantal calorieën. Toch ligt de manier waarop deze energiewaarde-eenheid wordt gemeten onder vuur.

Die leidt namelijk tot een behoorlijk hoge inschatting van het aantal calorieën. Vooral vezelrijk eten en voedsel met veel eiwitten herbergen minder calorieën dan het etiket vermeldt.Hoe-weet-je-of-een-muesli-reep-wel-gezond-is_img900

Niet verbranden, maar verteren

De methode is al aan het eind van de negentiende eeuw ontwikkeld door de Amerikaanse chemicus Wilbur Atwater. Daarbij wordt een voedselproduct volledig verbrand in een tank omringd door een bak water. Het apparaat meet de stijging van de watertemperatuur. De waarde die daar uitkomt, wordt vertaald in calorieën: 1 calorie is de hoeveelheid energie die het kost om 1 gram water 1 graad Celsius te doen opwarmen.quote-it-is-a-fair-question-whether-the-results-of-these-things-have-induced-among-us-in-a-wilbur-olin-atwater-59-17-75

Tegenwoordig wordt niet elk voedselproduct meer verbrand, maar wordt de energiewaarde berekend uit de ingrediënten: eiwitten en koolhydraten gaan weg voor 4 kilocalorieën per gram, vetten doen het voor 9 kilocalorieën per gram.

Eigenlijk kloppen alleen de etiketten van producten met veel koolhydraten en suikers.eten-en-drinken-koolhydraten-en-suikers-in-jip-en-janneke-taal-001

Probleem is dat wij ons voedsel niet verbranden, maar verteren. Dat is een wezenlijk ander proces. Verteren kost energie, en hoe moeilijker een voedselproduct te verteren is, hoe meer energie het kost. Vooral met vezelrijk voedsel heeft het lichaam het zwaar: een kwart van de calorieën daarin neemt het lichaam niet op.

Dat komt onder meer doordat een deel van dat voedsel onverteerd de darm verlaat, maar ook doordat de vertering van vezels vooral wordt uitgevoerd door bacteriën in de darmen, die een deel van de energie opsouperen.

Rauw voedsel

Ook het aantal calorieën in eiwitten wordt volgens de laatste inzichten te hoog ingeschat: tot wel 20 procent. Eigenlijk kloppen alleen de etiketten van producten met veel koolhydraten en suikers. Daarmee heeft het lichaam de minste moeite om te verteren, dus de energie die bij verbranding vrijkomt, is daardoor zo goed als identiek aan de energie die vrijkomt bij het verteren.

Het verteringsproces is niet het enige waardoor de caloriewaarde van een product afwijkt van de werkelijke waarde. Ook de bereiding is van belang. Hoe langer je iets gaart, hoe makkelijker het voedsel verteerbaar is en hoe meer calorieën het lichaam binnenkrijgt.media_171_273112_w900

Daardoor is de informatie op de verpakking van sterk bewerkt voedsel, zoals voorverpakte sauzen en worsten, vrij accuraat. Dat is zo makkelijk verteerbaar dat alle energie daadwerkelijk wordt opgenomen. Rauw voedsel daarentegen heeft een lagere caloriewaarde dan het Atwater-sys­teem suggereert.

Aanpassing niet in zicht

Is dit erg? In tijden van massaal overgewicht lijkt het niet ongunstig dat de waarde op het etiket hoger uitvalt dan die daadwerkelijk is. Toch is het niet voor iedereen fijn. Uiteraard niet voor mensen die hopen aan te komen, maar vooral niet voor mensen met bijvoorbeeld suikerziekte, die hun calorie-inname goed onder controle moeten houden.overgewicht

Een verandering van het sys­teem zit er niet aan te komen, zegt voedselonderzoeker Rachel Carmody van de University of California in The New York Times. Het oude systeem is zo wijdverspreid, dat alles aanpassen een veel te grote operatie betekent. Het zou bovendien het vertrouwen van de consument ondermijnen, waardoor etiketten eerder aan waarde verliezen dan winnen.

Mensen kopen wat ze willen

Overigens moet het nut van etiketten niet worden overschat. In de Verenigde Staten zijn restaurantketens sinds dit jaar verplicht om het aantal calorieën op menuborden te zetten.images

Maar een Amerikaans onderzoek toonde aan dat de gemiddelde energiewaarde van een bestelling voor kinderen in restaurants die deze waarde vermelden, daalde van 823 naar 822 calorieën. Ofwel: het maakt niet uit wat er op het etiket staat, mensen kopen toch wat ze willen. (Elsevier/ Hidde Boersma bron knack gezonde voeding)

 

Geef een reactie